Αγία Σοφία

 

Ας το προσέξουμε, ιδιαίτερα η πολιτική ηγεσία του τόπου, δεν είναι μικρό θέμα η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε χώρο μουσουλμανικής λατρείας. Η απόφαση του Ερντογάν αποτελεί, στην ουσία, κήρυξη ιδεολογικού πολέμου εναντίον όχι μόνον του ελληνικού, αλλά και του οικουμενικού χριστιανισμού –ίσως και να είναι προπομπός μιας άλλης αναμετρήσεως που πρόκειται να επακολουθήσει.

 

Το ίδιο προσεκτικές πρέπει να είναι και οι ηγεσίες των ευρωπαϊκών χωρών. Δεν ξέρω εάν έχουν αντιληφθεί, ότι η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί –το προαιώνιο σύμβολο της ορθοδοξίας, δεν σηματοδοτεί τίποτε άλλο, παρά την αναμέτρηση δύο διαφορετικών κόσμων, δύο διαφορετικών θρησκειών. Η Ευρώπη βαρύνεται ήδη με ένα έγκλημα καθοσιώσεως, ας μην προσθέσει σήμερα ένα ακόμη. Χριστιανικά ήταν τα ευρωπαϊκά κράτη που το 1922 πήραν το μέρος του Ισλάμ (Κεμάλ Ατατούρκ), σε βάρος μιας χριστιανικής χώρας –της Ελλάδος, που επιχείρησε τότε την δίκαιη επανεμφάνισή της στην Ιστορία. Και τι κέρδισε τότε η Ευρώπη, εκτός από κάποια εφήμερα οικονομικά οφέλη; Έβαλε στα…πόδια  της έναν αλλόδοξο λαό, έναν παγκόσμιο τρομοκράτη, την Τουρκία -που σήμερα με έναν αλαζονικό ηγέτη την απειλεί σε όλα τα γεωπολιτικά  της συμφέροντα, και που την εκβιάζει πότε με την μουσουλμανική τρομοκρατία και πότε με τους λαθρομετανάστες. Με τίμημα, τότε, όσον αφορά εμάς, να εκδιωχθεί ο χριστιανικός ελληνισμός από τις ιστορικές περιοχές της Δυτικής Μικράς Ασίας, του Πόντου, της Καππαδοκίας και της Ανατολικής Θράκης.

 

Να ελπίσουμε (ως ρομαντικοί άνθρωποι που είμαστε) ότι η σημερινή Ευρώπη δεν θα δει την Τουρκία ως «αγορά» σχεδόν εκατό εκατομμυρίων ανθρώπων;

 

Να ξεκαθαρίσουμε μερικά πράγματα: ούτε αντιευρωπαϊστές είμαστε ούτε εθνικιστές για να μισούμε άλλους λαούς –όποια θρησκεία κι αν έχουνˑ την πατρίδα μας αγαπάμεˑ κι απεχθανόμαστε τους «εξ επαγγέλματος πατριώτες» -που με το ζήτημα της Αγίας Σοφίας βρήκαν πάλι ευκαιρία να πουλήσουν την πραμάτειά τους. «Μαρξιστές και εθνικιστές μικραίνουν τα

ζητήματα» (Γ. Θεοτοκάς). Και το 1922 –που αναφερθήκαμε πριν, μίκραινε εξ αιτίας αυτών των δύο κατηγοριών –πέραν της αβελτηρίας της Ευρώπης. Η τραγωδία της Σμύρνης φέρει την σφραγίδα μιας κακοσχεδιασμένης πολιτικής μεγαλοϊδεατισμού του Ε. Βενιζέλου (όχι εκ των προτέρων κακών προθέσεων) και των μπολσεβίκων της τότε Σοβιετικής Ενώσεως, οι οποίοι συμμάχησαν ανοικτά με τον κεμαλισμόˑ με το ΣΕΚΕ (Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας, το οποίο μετεξελίχθηκε σε ΚΚΕ) συνειδητά να πρεσβεύει εκείνη την τραγική περίοδο φιλοτουρκική πολιτική –στο πλαίσιο της εντάξεως του στην κομμουνιστική Διεθνή (Κομιντέρν). Ουδέποτε το ΣΕΚΕ μίλησε για ελληνικούς πληθυσμούς στην Μικρά Ασία, ενώ λίγα χρόνια αργότερα ο γραμματέας του ΚΚΕ, Ν. Ζαχαριάδης, σε άρθρο του στον Ριζοσπάστη (12/7/1935) θα πει: «εμείς δεν λυπηθήκαμε για την αστικοτσιφλικάδικη ήττα στην Μικρά Ασία μα και την επιδιώξαμε».

 

Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί είναι μέγα ζήτημα που αφορά τους δημοκράτες πατριώτες. Η Αγία Σοφία ήταν, και παραμένει ως συμβολισμός, η παμμήτειρα του οικουμενικού ελληνικού βυζαντινού πολιτισμού. Το αιώνιο σύμβολο της βασιλίδας των Πόλεων, της Κωνσταντινουπόλεως. Ο προμαχώνας της πολυβασανισμένης και πολυδάκρυτης Ρωμιοσύνης μας, που «εκεί που πάει να σκύψει, πετιέται απαξαρχής κι αντρειεύει και θεριεύει, και καμακώνει το θεριό με το καμάκι του ήλιου» (Ρίτσος). Η Αγία Σοφία είναι «το κάστρο της ελευθερίας και της θρησκείας μας», κατά τον Φώτη Κόντογλου. Η εκκλησιά, όπου κατά τον Καραγάτση, «σμίγει η ελληνική ψυχή σφιχτά με την ύλη». Όπου, κατά τον Μάνο Χατζιδάκι, «βγαίνει ένας άγγελος αετός που μέσ’ στον κόσμο προχωρά και ψάχνει για φως στα σκοτεινά».

 

Η Αγία Σοφία, αιώνες τώρα είναι μέσα στο αίμα μας. Ότι μας έχει τάξει η μοίρα μας…